Posted on

„Płeć i mózg”, Daphna Joel & Luba Vikhanski – recenzja koła seksuologii

“Płeć i mózg. Historia przekręconych faktów” to książka napisana przez Daphnę Joel (profesorkę psychologii i neurobiologii na Uniwersytecie w Tel Awiwie) i Lubę Vikhanski (znaną dziennikarkę oraz wielokrotnie nagradzaną autorkę publikacji popularnonaukowych).

Pozycja liczy sobie około 200 stron i została wydana w 2022 roku nakładem Wydawnictwa W.A.B. Publikacja idealnie wpisuje się w aktualne debaty dotyczące różnic i ról płciowych oraz stanowi ważny głos w dziedzinie psychologii, neurobiologii czy gender studies.

Głównym tematem “Płci i mózgu” jest występowanie różnic między mózgami kobiet i mężczyzn. Spora część tej publikacji poświęcona jest autorskiej teorii Daphny Joel, zgodnie z którą ludzki mózg nie jest jednoznacznie “męski” ani “żeński”, tylko stanowi unikalną mozaikę cech stereotypowo przypisywanych obu płciom.

“Ludzki mózg nie jest ani kobiecy, ani męski. Jest wyjątkową mozaiką cech, niektórych bardziej powszechnych u kobiet, innych u mężczyzn. Mozaika zmienia się przez całe nasze życie, tak jak nieustannie zmieniający się wzór kolorowych szkiełek w kalejdoskopie.”

TREŚĆ KSIĄŻKI

W książce znajdziemy zagadnienia związane ze stereotypami płciowymi, historią postrzegania płci oraz społecznymi konstruktami połączonymi z binarnym podziałem płci. Publikacja kwestionuje powszechnie przyjęte przekonania i zachęca do zrewidowania utrwalonych założeń i mitów.

Pierwsza połowa “Płci i mózgu” dotyka w większości tematów neurobiologicznych, co może na początku wydać się przytłaczające – zwłaszcza, że autorka powołuje się na wiele badań, zarówno własnych, jak i innych badaczy_ek. Joel konfrontuje swoje wnioski z obecnym stanem badań z zakresu neurobiologii oraz psychologii rodzaju, jednak zachowuje przystępny styl, przyjazny dla czytelnika_czki o mniejszej wiedzy na temat budowy mózgu.

Dodatkowej lekkości lekturze dodają różne anegdotki z życia autorki i jej przyjaciół_ek pojawiające się często na początku rozdziałów. W niebanalny sposób przenoszą one naukowe wnioski Joel na sytuacje życia codziennego – związane z wychowywaniem dzieci, zainteresowaniami chłopców i dziewczynek czy rozterkami rodzicielskimi. Joel trafnie dobiera analogie i metafory, by jeszcze lepiej zobrazować swoją teorię oraz skłonić czytelników_czki do refleksji. Dzięki temu książka zyskuje nie tylko walor poznawczy, ale i osobisty, co sprawia, że łatwiej nawiązać z nią emocjonalny kontakt. Zamiast suchej analizy naukowej otrzymujemy przemyślaną opowieść, która łączy rzetelność z autentycznym zaangażowaniem autorki.

Druga połowa tej publikacji poświęcona jest płci społeczno – kulturowej, a także stereotypom, które czasem umykają świadomej uwadze, a są wszechobecne w zachodnim społeczeństwie. Ta część napisana jest błyskotliwie, o wiele bardziej przystępnie niż poprzednia. Autorki ponownie skupiają się na wielu badaniach oraz zachęcają czytelnika_czkę do refleksji nad tym, jak binarne postrzeganie płci wpływa na nasze codzienne funkcjonowanie, doświadczenia i wybory.

“Jednym z największych przywilejów bycia uprzywilejowanym jest nie wiedzieć, że ma się przywileje. Nawet nie zauważasz, że na ścieżce, którą idziesz każdego dnia, jest schodek, dopóki nie zobaczysz osoby na wózku, która nie jest w stanie go pokonać.“

WADY KSIĄŻKI

“Płeć i mózg” jest pozycją dość krótką, przez co momentami może pozostawiać pewien niedosyt – szczególnie, jeśli chodzi o rozwinięcie koncepcji tzw. „mozaiki mózgowej”. Mimo tego, podczas lektury można odnieść wrażenie, że niektóre treści są powtarzane, a fragmenty argumentacji pojawiają się kilkukrotnie, co może prowadzić do uczucia znużenia.

Samo polskie tłumaczenie również nie jest idealne i może budzić pewne zastrzeżenia. Choć na ogół przystępne – i podobno wierne oryginałowi – zauważalne są literówki, powtórzenia czy skomplikowane konstrukcje zdań, które utrudniają odbiór.

Być może przez krótką formę, zabrakło również przestrzeni na perspektywę międzykulturową. Autorki podejmują próbę opisu rzeczywistości ukształtowanej przez binarny podział płci, trafnie diagnozują jego wpływ na życie społeczne, jednak skupiają się głównie na zachodnim kontekście kulturowym. Uwzględnienie innych kultur mogłoby wzbogacić analizę i narrację oraz poszerzyć wymiar uniwersalności przedstawianych tez.

PODSUMOWANIE

“Płeć i mózg” jest na pewno ciekawą i przystępnie napisaną pozycją – dobrą, by zdobyć trochę podstawowej wiedzy o stereotypach płciowych oraz pomyśleć nad tym, jak tak pozornie prosty podział na kobiety i mężczyzn determinuje wiele aspektów naszego życia.

Bardzo ciekawym dodatkiem jest ostatni rozdział, w którym autorka (w bardziej eseistycznej niż naukowej formie) snuje wizję wymarzonej przyszłości bez binarnego podziału płci. Dużym plusem jest też zamieszczona na końcu lista polecanych lektur, stanowiąca cenne źródło dla osób chcących pogłębić wiedzę na temat rodzaju, płci oraz tożsamości.

Recenzja została przygotowana przez: Magdalenę Dalmatę i Ewę Żebryk.

Książkę można kupić tutaj: „Płeć i mózg” Daphna Joel, Luba Vikhanski.

Posted on

„Nowe wychowanie seksualne”, Agnieszka Stein – recenzja koła seksuologii

“Nowe wychowanie seksualne” to książka napisana przez Agnieszkę Stein, czyli znaną oraz cenioną polską psycholożkę dziecięcą oraz współzałożycielkę ośrodka wsparcia i rozwoju “Bliskie miejsce”. Omawiana pozycja liczy sobie około 400 stron, a w 2024 roku pojawiło się jej nowe, uaktualnione wydanie nakładem Wydawnictwa Mamania. Książka kierowana jest głównie do rodziców, ale mimo tego, poradnik ten wartościowy jest również dla pozostałych odbiorców_czyń.

“Nowe wychowanie seksualne” porusza tematy rozwoju seksualnego i oferuje świeże podejście do edukacji dzieci i młodzieży w tym zakresie. Seksualność jawi się jako integralna część ludzkiego życia – ukazana jest holistycznie, wielowymiarowo i pozytywnie. Ponadto, autorka czerpie z idei rodzicielstwa bliskości, teorii więzi czy porozumienia bez przemocy, kładąc nacisk na relacje oparte na szacunku i poczuciu bezpieczeństwa. Pozycja powstała z myślą o poszanowaniu dziecięcej intymności i wspieraniu harmonijnego rozwoju na każdym jego etapie, dlatego opiera się na najnowszych doniesieniach naukowych i aktualnej wiedzy.

Stein omawia szeroką gamę aspektów rozwoju dziecka, które pogrupowane są w tematyczne rozdziały. Zaczyna oczywiście od definicji seksualności, ale porusza także tematy dotyczące poczucia własnej wartości, zdrowia i higieny, ciała i dojrzewania, płciowości oraz stereotypów. W książce znajdziemy również informacje dotyczące budowania zdrowych relacji, bliskości, asertywności oraz gotowości na seks. Autorka nie pomija także kwestii języka – omawia trudności związane z polskim słownictwem, kwestie wulgaryzmów i przekleństw oraz znaczenie rozmów z dziećmi na tematy związane z seksualnością. Nie boi się podjąć trudnych tematów, związanych z bezpieczeństwem, naruszaniem granic i przemocą w różnych kontekstach i środowiskach.

ZALETY

Książka traktuje dziecko jako podmiot, a nie przedmiot i podkreśla wagę takich elementów jak budowanie jego poczucia wartości, poszanowanie jego granic czy odrzucenie stosowania wobec niego metody przymusu, co niestety nadal jest niepokojąco rzadkim podejściem. Jej całość oparta jest na idei budowania relacji z dzieckiem jako pełnowartościowym człowiekiem i w oparciu o zaufanie, otwartość oraz komunikację. Uczy, jak odejść od skupiania się na samym zachowaniu i oceniania go, na rzecz analizy tego, co ono nam komunikuje i jakie ma znaczenie dla relacji.

Autorka zachęca również, aby w swoim dążeniu do budowania zdrowej relacji z dzieckiem „zacząć od siebie”. Z tego powodu wielokrotnie daje czytelnikom_czkom przestrzeń na refleksję i przemyślenie wielu zagadnień – pozwala odwołać się do wspomnień i odczuć, które ukształtowały nas oraz nasze postrzeganie seksualności, obala mity i stereotypy wpajane nam przez społeczeństwo oraz uczy, jak radzić sobie z własnymi ograniczeniami i wstydem. W ten sposób lektura staje się nie tylko narzędziem pozwalającym na lepsze zrozumienie dzieci, ale i siebie.

Ponadto, w książce znajdziemy praktyczne wskazówki do prowadzenia rozmów oraz jasne odpowiedzi na wiele nurtujących pytań, co pomaga rozwiać wątpliwości, które często budzą lęk, wstyd lub niepewność. Autorka z dużą wrażliwością i zrozumieniem mierzy się z tematami uznawanymi za trudne lub kontrowersyjne, pokazując, że można o nich mówić z szacunkiem, prostotą i w zgodzie z wiekiem dziecka. Poradnik ten daje dorosłym narzędzia, język i pewność, że nie muszą znać wszystkich odpowiedzi – wystarczy, że będą gotowi słuchać, rozmawiać i być blisko.

Dodatkowym atutem, który zasługuje na szczególną uwagę, są listy innych wartościowych źródeł zamieszczone na końcu każdego rozdziału. W sekcjach „Warto przeczytać i obejrzeć” autorka dzieli się starannie dobranymi materiałami (książkami, filmami, artykułami), które pogłębiają omawiane tematy. Co ważne, rekomendacje są uporządkowane według grup: „dla rodziców”, „dla wszystkich dorosłych”, „dla dzieci i młodzieży”, co ułatwia znalezienie treści dopasowanych do swoich potrzeb i do etapu rozwojowego dziecka. Wszystko to sprawia, że książka staje się nie tylko źródłem wiedzy, ale także inspirującym przewodnikiem do dalszego odkrywania i rozmów.

KRYTYKA

Najczęściej spotykaną krytyką książki Stein jest ta odnosząca się do jej długości i stylu pisarskiego. Autorce zarzuca się “filozofowanie”, zbytnie rozwlekanie tematów oraz przeintelektualizowanie. Naszym zdaniem, biorąc pod uwagę powagę i znaczenie tematu książki, jej długość jest adekwatna, a szczegółowe poruszenie (zniuansowanych i wrażliwych przecież!) zagadnień potrzebne. Ilość treści i głębokie refleksje pisarki rzeczywiście mogą sprawiać, że dla wielu osób może to nie być “lektura na jeden wieczór”. Samo w sobie nie jest to rzeczą negatywną, choć niestety może zniechęcić część czytelników_czek. Mimo wszystko, w naszej ocenie, poświęcony jej czas jest tego warty. Szczególny problem zrozumieniu części zawartości może pojawić się jednak w przypadku czytania książki przez np. nastolatka_ę, co również proponuje autorka.

“Nowe wychowanie seksualne” może również okazać się niewystarczającą lekturą dla specjalistów_ek w temacie np. psychologii, seksuologii czy edukacji seksualnej, gdyż jest to książka przeznaczona raczej dla osób słabiej zaznajomionych z zagadnieniami, które porusza (np. rodzice czy nauczyciele_ki), a więc tłumacząca je wszystkie od podstaw. Nie jest to jednak zasada, szczególnie, że książkę tę można potraktować jako wzór tego, jak rozmawiać o seksualności dzieci (czy seksualności w ogóle) z osobami, z którymi pracujemy. Jest to również pozycja, która zbiera w jedno miejsce wiele ważnych tematów, dlatego może okazać się dobrym podsumowaniem posiadanej już wiedzy.

PODSUMOWANIE

„Nowe wychowanie seksualne” Agnieszki Stein to empatyczny i oparty na aktualnej wiedzy poradnik dla osób, które chcą wspierać dzieci i młodzież w rozwoju seksualnym w sposób świadomy, pełen szacunku i zrozumienia. Autorka przedstawia seksualność jako naturalną, integralną część życia człowieka i zachęca do rozmów, które budują relację opartą na zaufaniu, akceptacji i bliskości. Książka porusza szeroki zakres tematów, oferując przy tym konkretne narzędzia komunikacyjne, rekomendacje poszerzające treści oraz przestrzeń do refleksji nad własnymi przekonaniami i doświadczeniami. Choć jej styl może wydać się czasami rozwlekły, a poziom niewystarczający dla specjalistów_ek, ale miejscami zbyt trudny dla osób nastoletnich, jest to cenna pozycja, która inspiruje do pogłębiania własnej świadomości oraz do uważnego towarzyszenia dziecku w jego rozwoju.

Recenzja została przygotowana przez: Magdalenę Dalmatę i Natalię Tecmer.

Książkę można kupić tutaj: „Nowe wychowanie seksualne” Agnieszka Stein.

Posted on

„Prawo do seksu”, Amia Srinivasan – recenzja koła seksuologii

“Prawo do seksu. Feminizm w XXI wieku” to książka autorstwa Amii Srinivasan, która ukazała się w Polsce w 2023 roku nakładem Wydawnictwa WAB, w tłumaczeniu Katarzyny Mojkowskiej. Publikacja ta zdobyła Nagrodę Orwella i Blackwell’s Book of The Year.

Pozycja ta jest zbiorem esejów autorki, które poruszają temat seksu oraz tego, jakie znaczenie ma on w naszym życiu codziennym, a także społecznym. Autorka książki jest znaną filozofką oraz wykładowczynią akademicką. Na co dzień zajmuje się zagadnieniami z zakresu filozofii politycznej, epistemologii, historii oraz teorii feminizmu.

“Prawo do seksu” powstało pierwotnie jako esej w 2014 roku, który był odpowiedzią na manifest Elliota Rodgera, czyli człowieka odpowiedzialnego za zabójstwa w Isla Vista. Z czasem jeden esej przerodził się w omawianą książkę, gdzie autorka zaczęła bardziej skupiać się na odpowiedzi ruchu feministycznego na to zjawisko oraz jego reakcji w stosunku do powyższego manifestu.

ZALETY PUBLIKACJI

W swoich esejach Srinivasan dotyka bardzo różnorodnych problemów, szczegółowo opisując wiele zjawisk z różnych perspektyw. Temat seksu zostaje rozpatrzony szczegółowo, rozłożony niemalże na części pierwsze. Sięgając do wielu teorii feministycznych, autorka opisuje rolę seksu w naszym świecie, jego wpływ na nasze społeczeństwo, politykę i prawo. Srinivasan opisuje seks nie jako czynność, lecz jako złożony proces, który zachodzi w relacji jednostka – społeczeństwo i wpływa na cały ten ekosystem.

Tematy poruszane w książce są opisywane przez Srinivasan w sposób, który nie tylko prowokuje do myślenia i podważenia pewnych znanych nam “oczywistości”, ale również w sposób zachowujący obiektywizm. Autorka zadaje trudne pytania bez oczywistych czy prostych rozwiązań, pozostawiając osobom czytającym własne pole do odpowiedzi na nie. Do poruszanych wątków należą choćby pornografia, społeczność inceli, świadoma zgoda, mizoginia czy nadużycia seksualne. Równie istotne miejsce zajmują tu kwestie nierówności władzy oraz wpływu rasy, płci czy orientacji seksualnej na sposób, w jaki postrzegana jest seksualność.

Jedną z największych zalet tej lektury jest fakt, że autorka rzetelnie opisując różne zjawiska stara się przedstawiać wiele różnych punktów widzenia, co pozwala poczuć głębię poruszanej problematyki. Odnoszenie się do prawdziwych, z życia wziętych wydarzeń na tle społecznym i kryminalnym, pozwala na ukazanie dużej różnorodności głosów i opinii na ich temat. Co więcej, pisarka porusza wiele istotnych i trudnych wątków, gdzie zaznacza swoje stanowisko w tych tematach, ale przez ukazanie ich w dość obiektywny sposób skłania nas również do własnej refleksji.

Autorka omawiając różne problemy kładzie nacisk nie na wskazanie odpowiedzi, lecz na próbę dogłębnego zrozumienia, dlaczego tak trudno niektóre zjawiska wyeliminować pomimo ich szkodliwości. Przykładowo, rozdział “Rozmawiając z moimi studentami o porno” w ciekawy sposób prezentuje szkodliwy wpływ pornografii na studentów_ki i ich życie seksualne, jednocześnie rozważając, jak nieodłącznym elementem naszego życia się ona stała. Nie otrzymujemy żadnej odpowiedzi od autorki o tym, co z tym faktem zrobić, ale zostajemy z silną refleksją na temat nas i ludzi, którzy nas otaczają.

WADY KSIĄŻKI

Minusem książki było skupienie się głównie na problematyce powyższych tematów przez pryzmat Stanów Zjednoczonych. Mimo że przytaczane historie pochodzą z różnych zakątków świata, stanowią one zdecydowaną mniejszość poruszanych treści, co wyklucza w pewien sposób problemy czy wyzwania innych części świata. Oprócz tego, pomimo omawiania sfery seksualności zabrakło w naszej opinii spojrzenia od strony jej psychologicznych oraz biologicznych aspektów, które są nierozerwalnie połączone z seksualnością.

PODSUMOWANIE

Naszym zdaniem “Prawo do seksu” to niezwykle ciekawa pozycja, która zgrabnie i szczegółowo opisuje szereg różnych problemów dzisiejszego świata. Pomimo że nie jest to kompendium wiedzy odnoszące się do całej problematyki, z jaką mierzy się chociażby ruch feministyczny, zdecydowanie jest to publikacja, która w interesujący sposób wprowadza czytelnika_czkę do tego świata.

Recenzja została przygotowana przez: Oliwię Rokicką i Michała Czechowicza.

Książkę można kupić tutaj: „Prawo do seksu. Feminizm w XXI wieku” Amia Srinivasan.

Posted on

„Obsesja piękna”, Renee Engeln – recenzja koła seksuologii

“Obsesja piękna. Jak kultura popularna krzywdzi dziewczynki i kobiety” to książka napisana przez dr Renee Engeln, który liczy sobie 416 stron. Jej autorka jest wielokrotnie nagradzaną amerykańską psycholożką, która szerzy rzetelną wiedzę o wizerunku ciała, roli mediów i uprzedmiotowieniu kobiet. Do tej pory jako profesorka na Northwestern University wykłada psychopatologię, psychologię kobiet i płci, psychologię społeczną oraz psychologię ludzkiego piękna. 

“Obsesja piękna” to pozycja, która analizuje, jak społeczne oczekiwania dotyczące wyglądu wpływają na funkcjonowanie, samoocenę, pewność siebie oraz zdrowie psychiczne ludzi, a zwłaszcza dziewczynek i kobiet. Dr Engeln w swojej książce kompleksowo pokazuje, jakie skutki niesie za sobą wmawianie osobom płci żeńskiej, że ich największą wartością jest piękny wygląd, niejako traktując ich prezencję jako wyznacznik dbania o siebie w ogóle. Tym samym skłania do refleksji nad tym, jak kulturowe oczekiwania kształtują życie dziewczynek i kobiet oraz jakie konsekwencje mają one dla ich psychiki i zdrowia. 

Engeln omawia szeroką gamę aspektów obsesji piękna, z której wyzwolenie się wymaga świadomego, wytrwałego wysiłku. Na początku definiuje tytułowy termin oraz wylicza jego możliwe przejawy. Pokazuje, dlaczego i w jaki sposób fiksacja na wyglądzie wzmacnia poczucie lęku, prowadzi do niezdrowych zachowań i nawyków oraz ogranicza ludzi w różnych aspektach życia, takich jak kariera czy relacje międzyludzkie.

„Czas przestać koncentrować się na tym, czy jesteśmy na widoku, i wyjrzeć na świat. Jest tam wiele do zobaczenia – i wiele do zrobienia.”

Autorka odnosi się również do własnych doświadczeń oraz wielokrotnie oddaje głos osobom, które zostały dotknięte obsesją piękna oraz tym, którym udało się z niej uwolnić. Stanowią one punkt wyjścia dla rozważań nad tym, czym współcześnie jest piękno i jaką wartość mu przypisujemy. 

Należy wspomnieć, że nie jest to wyłącznie subiektywna teoretyzacja – w książce znajdziemy liczne dowody naukowe, które wspierają postawione tezy. Opisywane wnioski poparte są różnymi badaniami z zakresu psychologii, socjologii czy innych nauk społecznych i medycznych.

Autorka analizuje również udział przemysłu kosmetycznego i odzieżowego w propagowaniu określonych norm dotyczących wizerunku, które to wywierają na nas coraz dotkliwszy wpływ za sprawą mass mediów. Książka pod tym względem pozostanie na długo aktualna, ponieważ pokazuje jak dużą rolę pełni internet w budowaniu nierealistycznych standardów piękna i kreowaniu przekazu o jego bezwzględnej wartości i nieomylności.

Autorka uważa, że “nie da się mówić o obsesji piękna, nie wspominając o roli płci”, dlatego dogłębnie analizuje różnice płciowe związane z kulturowymi standardami wyglądu. Zdaje sobie sprawę jednak, że obsesyjne zamartwianie się swoim wizerunkiem może dotyczyć również mężczyzn, ale twierdzi, że to właśnie dla kobiet problem ten jest bardziej wyraźny i głęboki. Z tego powodu, w swojej książce koncentruje się głównie na tym, jak kanony piękna wpływają na kobiety. Mimo to, w jej publikacji można znaleźć wiele uniwersalnych treści, które mogą dotyczyć każdej osoby, niezależnie od płci. 

Kolejną zaletą książki jest także ostatni rozdział, w którym Engeln oferuje osobom czytającym praktyczne porady na temat tego, jak można uwolnić się od ograniczeń obsesji piękna, przestać martwić się wyglądem oraz zbudować zdrową relację ze swoim ciałem. 

„Jeżeli zmagasz się z obsesją piękna, nie wiń się za to. Osoby żyjące w chorej kulturze, siłą rzeczy chorują.”

“Obsesja piękna“ prezentuje holistyczne podejście do tematu i stanowi prawdziwe kompendium wiedzy. Ilość argumentów i przykładów nie jest naszym zdaniem przytłaczająca, a zróżnicowana forma wręcz podtrzymuje uwagę i zainteresowanie czytelnika_czki. Autorka zadaje dużo pytań, a przez odwoływanie się do codziennych sytuacji i doświadczeń wzbudza dodatkowo poczucie osobistego zaangażowania. Według nas, jest to współczesna, ważna, uniwersalna i godna polecenia lektura.

Recenzje przygotowały: Magdalena Dalmata, Emilka Dębska.

Książkę można kupić tutaj: „Obsesja piękna” Renee Engeln.

Posted on

„Gorsze”, Angela Saini – recenzja koła seksuologii

Publikacja “Gorsze. Jak nauka pomyliła się co do kobiet” Angeli Saini ukazała się w Polsce w 2022 roku nakładem Wydawnictwa Czarnego, w tłumaczeniu Hanny Pustuły-Lewickiej.

Autorka książki jest brytyjską dziennikarką publikującą m.in w New Science czy The Guardian. W 2020 roku magazyn Prospect uznał ją za jedną z pięćdziesięciorga najważniejszych współczesnych myślicieli_ek. Założyła również organizację walczącą z pseudonauką – Challenging Pseudoscience przy stowarzyszeniu naukowo – edukacyjnym The Royal Institution of Great Britain.

Angela Saini w swoich tekstach zajmuje się analizą feminizmu, postrzeganiem różnic międzypłciowych przez współczesną naukę, patriarchatem oraz szeroko pojętą tematyką społeczną, o której pisze językiem badań oraz teorii naukowych.

“Gorsze” to z kolei próba odpowiedzi na wciąż obecne kontrowersje wokół rzeczywistych różnic międzypłciowych. Autorka, robiąc przegląd dotychczasowych badań naukowych w tej tematyce oraz rozmawiając z naukowcami_czyniami z różnych dziedzin, takich jak socjologia, antropologia, biologia, prymatologia czy neurologia, rzuca światło na istniejące stereotypy płciowe, które nadal są obecne zarówno w świecie naukowym, jak i w codziennym myśleniu.

Autorka przedstawia przekrój istniejących badań, dzieląc książkę na rozdziały odpowiadające konkretnym stereotypom. Do poruszanych zagadnień należą m.in:
-przekonanie o ogólnej niższości kobiet wobec mężczyzn,
-postrzegana przez społeczeństwo słabość fizyczna kobiet i mniejsza wytrzymałość
-obecność biologicznie uwarunkowanych różnic międzypłciowych, obecnych od urodzenia,
-sprowadzanie kobiety do roli matki, opiekunki,
-przekonanie o niższym popędzie seksualnym kobiet,
-uwarunkowanie mężczyzn do dominacji,
-menopauza jako powód do stygmatyzacji starszych kobiet.

ZALETY KSIĄŻKI

Niewątpliwie główną zaletą książki jest bogaty research przeprowadzony przez autorkę. Analizuje ona setki badań zarówno tych przedawnionych, jak i aktualnych oraz rozmawia z ekspertami_tkami z różnych dziedzin, co pozwala na wnikliwą analizę istniejących stereotypów z wielu różnych perspektyw.

Ponadto, Saini oddaje głos nie tylko zwolennikom_czkom równouprawnienia, ale nawet tym, którzy_re zaciekle bronią istnienia twardych różnic między płciami w dyskusji publicznej. Udaje jej się pisać rzeczowo i bez uprzedzeń, a jej styl pisania jest bardzo subtelny – poza wprowadzeniem oraz posłowiem autorka nie narzuca swoich przekonań.

Nawet do tych najbardziej klasycznych badań książka nie boi się podejść krytycznie. Wskazuje na błędy metodologiczne czy tendencyjność niektórych naukowców_czyń, udowadniając tym samym, że nauka choć objaśniająca wiele zjawisk, nie powinna być traktowana jako niepodważalna. Saini zwraca uwagę na fakt, że wiele jej dziedzin np. neuronauka dopiero się rozwija, tak więc aktualny stan badań może ulec w przyszłości zmianie.

Właśnie w rozdziałach poświęconych biologii człowieka autorka dementuje mity związane m.in z relacją pomiędzy wielkością mózgu a inteligencją, różnymi właściwościami mózgu konkretnej płci, dysproporcją konkretnych jego części czy różnymi typami inteligencji u kobiet i mężczyzn.

Ogromną zaletą pracy Saini jest to, że nie koncentruje się ona na zachodnim kręgu kulturowym, ale rozszerza analizę różnic międzypłciowych o inne typy społeczeństw. Autorka podejmuje tym samym próbę odpowiedzi na pytanie, czy o różnicach międzypłciowych bardziej decyduje biologia, czy środowisko społeczne oraz na ile są one tak uniwersalne, jak może nam się wydawać.

W tym celu podaje konkretne przykłady badań prowadzonych na innych kontynentach, wśród społeczności zbieracko – łowieckich czy innych plemion, których kultura różni się od naszej, a nawet wśród świata zwierząt, szczególnie naczelnych, najbliższych krewnych człowieka.

KRYTYKA

Część czytelników_czek zarzuca książce chaotyczne przeskakiwanie między tematami. Jakkolwiek rozumiemy podstawę tych uwag, uważamy, że zamysł autorki na swoisty “przegląd” badań w obranym temacie, zobowiązał ją do zgrabnego przechodzenia między nimi, co naszym zdaniem, nie utrudnia lektury.

Drugim zarzutem jest niewystarczające omówienie wątku osób inter- oraz transpłciowych. Rzeczywiście, temat chociaż poruszony, nie zostaje rozwinięty czy odniesiony do ogólnej dyskusji na temat gender. Uważamy, że ujęcie tematu z ich perspektywy, mogłoby wiele dodać do polemiki na temat różnic i ról tradycyjnie przypisywanych kobietom i mężczyznom.

PODSUMOWANIE

“Gorsze. Jak nauka pomyliła się co do kobiet” to, naszym zdaniem, świetne wprowadzenie do tematyki około feministycznej. Przystępny język oraz mnogość przykładów sprawiają, że zarówno osoby dopiero rozpoczynające swoją przygodę z tego typu literaturą popularno-naukową, jak i te, które mają już pewną wiedzę, na pewno znajdą w niej coś dla siebie.

„Chociaż w wielu obszarach badania nie dają jasnej odpowiedzi, to stwierdziłam z otuchą, że nauka ma mnóstwo do zaoferowania kobietom i mężczyznom, którzy chcą żyć w sprawiedliwszym świecie.” (cytat z Posłowia)

Recenzja została przygotowana przez: Emilię Dębską i Ewę Żebryk.

Książkę można kupić tutaj: „Gorsze. Jak nauka pomyliła się co do kobiet”, Angela Saini.

Posted on

sKOŁOwani – Ars Amandi w Radiu MORS

Jakiś czas temu członkinie zarządu naszego koła wzięły udział w audycji Radia MORS pt. „sKOŁOwani”. Jest to seria odcinków, w których redaktorzy i redaktorki radia rozmawiają z osobami członkowskimi kół naukowych oraz organizacji studenckich Uniwersytetu Gdańskiego.

W audycji z udziałem Ars Amandi możecie posłuchać m.in.:

  • o studiowaniu na UG,
  • o działalności naszego koła,
  • o przebiegu rekrutacji,
  • o przekazie niesionym przez nasze koło,
  • o naszych broszurkach edukacyjnych,
  • o badaniach naukowych,
  • o różowej skrzyneczce,
  • o kampanii społecznej „Dziękuję Ci, Ciało”.

Serdecznie zapraszamy do wysłuchania odcinka z udziałem Magdaleny Dalmaty, Oliwii Rokickiej i Zuzanny Wrońskiej: Ars Amandi – sKOŁOwani.

Posted on

„Dziękuję Ci, Ciało” – znaczenie mindfulness w docenianiu ciała

Drugi post edukacyjny z serii „Dziękuję Ci, Ciało” dotyczy mindfulness. Ale jak uważność właściwie łączy się z docenianiem własnego ciała?

DEFINICJA

Mindfulness to inaczej uważność. Może to być praktyka zarówno w formie medytacji, jak i nawyku podczas codziennych czynności. Polega ona na integracji ciała z umysłem. W praktyce jest to przyciąganie uwagi do tego, czego doświadcza się w bieżącym momencie z zachowaniem postawy otwarcia, czyli bez rozpatrywania tego, co czujemy, jako dobre lub złe. Przedmiotem naszego skupienia mogą być myśli, doznania z ciała i zmysłów, emocje lub obserwacja otoczenia.

REGULARNOŚĆ 

Praktyka mindfulness to długotrwały proces. Aby odczuć jej pozytywny wpływ, trzeba praktykować regularnie. Dobra wiadomość jest taka, że wystarczy nawet 5 minut dziennie! Jeśli nie masz czasu, możesz uprawiać mindfulness podczas zwykłych aktywności, np. gdy pijesz herbatę, możesz poczuć jej smak, temperaturę, konsystencję i zapach. Po prostu zauważ rzeczy takie, jakimi są.

Nie zrażaj się jednak, jeśli nie czujesz się na siłach, aby danego dnia wykonać praktykę. Daj sobie czas na wdrożenie się.

ZACZNIJ OD MAŁYCH KROKÓW

Na początku możesz usiąść na krześle ze stopami na podłodze i z plecami podpartymi o poduszkę lub położyć się na łóżku – ostatecznie to Ty wybierasz, co jest dla Ciebie najlepsze!

Najpierw możesz skupić się na swoim swobodnym oddechu. Następnie zacząć kontrolować długość wdechów i wydechów. Skup się na poszczególnych częściach swojego ciała. Zauważ, czy są one napięte czy rozluźnione. Zamiast na ciele, możesz skupić się też na swoim otoczeniu. Wsłuchaj się w dźwięki lub poczuj temperaturę miejsca, w którym jesteś.

CODZIENNE AKTYWNOŚCI

  • Gdy gdzieś idziesz, możesz zwrócić uwagę na naturę: szum wiatru, kolor liści, pogodę. Szukaj detali, na które zwykle nie patrzysz.
  • W poczekalni możesz skupić się na rozluźnieniu swojego ciała i wsłuchiwaniu się w jego aktualne potrzeby. Może potrzebujesz rozprostować nogi i przejść się po korytarzu? A może jesteś głodny lub chcesz zrelaksować oczy i spojrzeć na coś w oddali? Postaraj się zadbać o swój dobrostan, zanim fizyczny dyskomfort stanie się uciążliwy.
  • Podczas rozmowy możesz skupić się na jej treści, postarać się wyciągnąć jak najwięcej z prowadzonej konwersacji, nie zastanawiając się, co odpowiedzieć. Słuchaj aktywnie i wczuj się w chwilę!

ŻYCIE SEKSUALNE

Podczas aktywności seksualnej bardzo ważne jest, aby skupić się na swoich odczuciach. Dekoncentrujące, negatywne myśli o tym, jak wyglądamy czy jak sprawni w tej sferze jesteśmy, są czymś, co może ograniczać swobodę i odbierać satysfakcję.

Mindfulness pozwala odejść od ciągłego skupiania się na osiągnięciu orgazmu i wskazuje na wachlarz innych doznań: wrażeń zmysłowych, emocji, cech otoczenia. Według badań praktykowanie uważności ma korzystny wpływ na dysfunkcje seksualne (badano głównie kobiety). Dzięki mindfulness można stać się bardziej świadomym swojego ciała i oznak podniecenia. Skutkuje to większym zadowoleniem z życia seksualnego.

CECHY MINDFULNESS

Praktyka mindfulness może zapewnić wiele korzyści. Najbardziej znane z nich to: lepsze radzenie sobie ze stresem i niepokojem, budowanie empatii, relaksacja i wyciszenie, większa świadomość swoich uczuć i ciała.

Mindfulness to nie relaksacja. Oczywiście, efektem praktyki może być zrelaksowanie, jednak możemy mieć także zupełnie inne odczucia, takie jak frustracja czy nuda. Jest to naturalna część procesu. 

Uważność raz może zdawać się łatwa, a raz trudna i wymagająca. We współczesnym świecie istnieje wiele dystraktorów, które mogą skutecznie odwracać naszą uwagę od bycia tu i teraz. Na tym polega praktyka, aby dekoncentrację też zauważać.

Uważność wcale nie polega na niemyśleniu. Jej celem jest skupienie się na pojedynczych doznaniach, dopuszczenie do siebie emocji i doświadczanie życia z jego szczegółami. Nie można tego osiągnąć bez pewnej formy refleksji. Wobec tego nie powinniśmy na siłę pozbywać się myśli (w praktyce jest to niemal niemożliwe do wykonania). Jeśli zauważymy, że jesteśmy zdekoncentrowani, wystarczy spokojnie wrócić do tego, na czym chcieliśmy się skupić. Nie ma żadnego limitu, który miałby określać, ile razy możemy się zdekoncentrować. Mindfulness to nie zawody.

Wszystkie wpisy dotyczące naszej kampanii znajdziecie tutaj: wszystko o DCC.

Continue reading „„Dziękuję Ci, Ciało” – znaczenie mindfulness w docenianiu ciała”

Posted on

„Dziękuję Ci, Ciało” – obraz ciała

Dziś publikujemy pierwszy post edukacyjny z serii „Dziękuję Ci, Ciało” – dotyczy on obrazu ciała.

DEFINICJA

Obraz ciała to wielowymiarowy konstrukt obejmujący myśli, uczucia i zachowania jednostki związane z jej własnym ciałem. Nie musi on być jednoznacznie pozytywny lub negatywny. Obraz ciała jest często rozumiany jako obejmujący zarówno aspekt wartościujący (zadowolenie lub niezadowolenie z wyglądu), jak i ocenę znaczenia obrazu ciała dla tożsamości jednostki. Wpływają na niego czynniki wewnętrzne (np. osobowość) i zewnętrzne (np. środowisko społeczne).

Obraz ciała jest ściśle powiązany ze stanami psychicznymi człowieka, zatem ma wpływ na wszystkie aspekty ludzkiego życia. Osoby z negatywnym obrazem własnego ciała na ogół deklarują gorszą jakość życia, częściej cierpią na zaburzenia odżywiania, zaburzenia afektywne (np. depresję), a także lękowe. Negatywny obraz ciała prowadzi również często do izolacji, utraty pewności siebie czy obsesji na punkcie zmiany wyglądu.

DYSMORFOFOBIA

W skrajnych przypadkach możemy mówić o dysmorfofobii. Występuje ona u ok. 3% populacji i charakteryzuje się zaburzonym obrazem własnego ciała. Pacjenci z dysmorfofobią są przekonani o jego nieestetycznej budowie oraz nękani przez natrętne myśli dotyczące defektów własnej aparycji, co w znacznym stopniu utrudnia ich funkcjonowanie. W skutek swoich przekonań pacjenci mogą unikać spotkań z innymi ludźmi i wychodzenia z domu, szukać pomocy u specjalistów medycyny estetycznej.

PROBLEM GLOBALNY

Obawy związane z obrazem ciała obejmują zaabsorbowanie ciałem i niezadowolenie z jego wyglądu (kształtu, wagi lub innych cech). Problem ten jest obecny na całym świecie ze względu na silną presję na dążenie do ideałów piękna. Obawy te mogą różnić się w zależności od kontekstu kulturowego, ale ich powszechność i powiązanie ze złym stanem zdrowia psychicznego i fizycznego mają charakter globalny. Niestety, badania pokazują, że to negatywne zjawisko potęgują social media.

SYTUACJA W POLSCE

Tylko co trzeci ankietowany Polak jest dumny ze swojego ciała, a jedynie 4% nic by w sobie nie zmieniło. Tym, którzy chcieliby poprawić swój wygląd, najbardziej zależy na schudnięciu (57%). Na kolejnych miejscach listy najbardziej pożądanych zmian znajdują się m.in.: poprawa figury, proporcji ciała, wyglądu włosów, zębów, wzrostu, nabranie masy, zmniejszenie brzucha, korekta elementów twarzy oraz likwidacja zmarszczek. Najbardziej lubimy w sobie natomiast oczy, usta i wzrost.

  • Kobiety deklarują chęć zmiany kształtu piersi i pośladków, natomiast co dziesiąty mężczyzna pragnie poprawić muskulaturę.
  • Z własnego wyglądu częściej zadowoleni są mężczyźni – kobiety wstydzą się swojego ciała dwa razy częściej.
  • Aż 48% Polek deklaruje, że nie lubi swojego ciała.
  • 1/3 kobiet ocenia swoją relację z ciałem jako „pełną wdzięczności i szacunku”, co 4. jako „wymagającą i surową”, a kolejne 22% jako „krytykującą i oceniającą”.
  • Klinikę medycyny estetycznej chętnie odwiedziłaby co trzecia Polka i co siódmy Polak.
  • Ponad połowa ankietowanych przyznaje się do przerabiania własnych zdjęć przed publikacją, a 1/5 do wytykania swoich mankamentów w czasie przeglądania się w lustrze.
  • 1/3 uczniów deklaruje, że ocenia się przez pryzmat swojego ciała, nie akceptuje tego jak wygląda i regularnie używa filtrów.
  • 40% ankietowanych zdarzyło się pomyśleć, że z powodu swojego wyglądu na nic w życiu nie zasługuje.

DOCENIANIE CIAŁA

Docenianie ciała to intuicyjna, pełna szacunku relacja z własnym ciałem, skupiająca się na funkcjonalności ciała oraz zdolności do angażowania się w działania, które przyczyniają się do ogólnego dobrego samopoczucia, w przeciwieństwie do skupiania się na zadowoleniu ze swojego kształtu i wyglądu, jak ma to miejsce w przypadku satysfakcji z ciała. Docenianie ciała może być czynnikiem chroniącym przed niezadowoleniem ze swojej fizyczności.

Wg badań najbardziej skuteczna ciałopozytywność to nie ta, która wyznacza alternatywne ideały piękna (czyli polega na porównaniach społecznych) lecz ta, która buduje poczucie generalnej akceptacji ciała, autonomii i sprawczości, niezależne od tego, jak to ciało wygląda.

Właśnie taki jest główny motyw naszej kampanii! Więcej informacji wkrótce!

Wszystkie wpisy dotyczące naszej kampanii znajdziecie tutaj: wszystko o DCC.

Continue reading „„Dziękuję Ci, Ciało” – obraz ciała”

Posted on

BADANIE NAUKOWE AUTORSTWA ARS AMANDI!

Serdecznie zapraszamy do udziału w naszym badaniu naukowym dotyczącym różnorodnych postaw życiowych dorosłych oraz tego, jak są one powiązane z postawami wobec dzieci.

Badanie zajmuje 15-20 minut i może być wypełnione przez każdą osobę powyżej 18. roku życia.

Szczególnie istotny jest jednak udział rodziców w każdym wieku, dlatego byłoby wspaniale, gdybyście przekazali ankietę również swoim rodzicom czy dziadkom.

https://forms.office.com/e/cgYnn8XNCf

DZIĘKUJEMY!

Posted on

„Choroby przenoszone drogą płciową” broszurka edukacyjna

Hej!

Dzisiaj przychodzimy do Was z publikacją naszej nowej broszurki, której tematem są choroby przenoszone drogą płciową. Jest to szczególnie ważny obszar, jeśli chodzi o zdrowie seksualne, ponieważ infekcje te mogą spotkać każdego – niezależnie od wieku, płci, orientacji seksualnej, narodowości czy preferencji. Każdy rodzaj seksu i każdy kontakt seksualny niesie za sobą ryzyko zakażenia, dlatego mamy nadzieję, że z naszą broszurką zapozna się wiele osób.

PDF do pobrania

Zapraszamy więc do zapoznania się ze szczegółami dotyczącymi:

  • rzeżączki,
  • kiły,
  • chlamydiozy,
  • ziarnicy wenerycznej pachwin,
  • wrzodu miękkiego,
  • opryszczki,
  • kłykcin kończystych,
  • mięczaka zakaźnego,
  • wirusowego zapalenia wątroby,
  • AIDS (wirus HIV),
  • kandydozy,
  • rzęsistkowicy,
  • wszawicy łonowej.

Czego jeszcze można się dowiedzieć?

  • Dlaczego nie powinno się używać sformułowania „choroby weneryczne”?
  • Czym różni się choroba od infekcji?
  • Co oznaczają skróty STI i ZPDP?
  • Co zrobić, jeśli wystąpią objawy STI?
  • Jak zabezpieczać się przed ZPDP?
  • Jakie wyróżniamy STI wywołane przez bakterie, wirusy, grzyby, pierwotniaki i pasożyty?

Przy okazji przypominamy, że stworzyliśmy także oddzielną broszurkę dotyczącą wirusa HIV, którą możecie znaleźć tutaj: „HIV” broszurka edukacyjna.