Jako Zarząd Naukowego Koła Seksuologii Ars Amandi podjęłyśmy się zrecenzowania książki Esther Perel “Kocha, lubi, zdradza. Nowe spojrzenie na problem wierności i niewierności w związku” we współpracy barterowej z wydawnictwem Znak Literanova.
Książka ma 400 stron, a w nasze ręce trafiło świeżutkie wydanie z 2024 roku – z ciekawszą od poprzedniej, bardziej graficzną okładką.
Z jednej strony obawiałyśmy się się, że 400 stron poświęconych jednemu tematowi będzie się dłużyć i powtarzać, z drugiej – że związki są tak różne, a przyczyny i skutki zdrad tak skomplikowane, że jedna książka po prostu nie udźwignie złożoności zjawiska. To było więc miłe zaskoczenie! Autorka jest doskonale świadoma, na jak wiele czynników wpływa doświadczenie zdrady – jest to w zasadzie zamach na cały system przekonań, poczucie bezpieczeństwa i stabilności, ale też zaufania do własnej pamięci oraz oczywiście do najbliższych nam osób.
Perel już na początku książki na części pierwsze rozkłada pewne podstawowe pojęcia czy sytuacje, które na pierwszy rzut oka wydają nam się tak oczywiste. Podkreśla, że jej rolą nie jest ocenianie, krytykowanie, demonizowanie osób zdradzających – ma na celu zrozumienie, a przede wszystkim pokazanie nam, czytelnikom_czkom, genezę i skutki zdrady na wszystkich osobach – biorąc tu pod uwagę osobę zdradzoną, osobę zdradzającą oraz osobę, z którą zdradzono.
Zdrady może doświadczyć każdy, bez względu na płeć, orientację psychoseksualną czy długość relacji, dlatego obok związków różno-płciowych, Esther bez zająknięcia bierze pod uwagę związki jednopłciowe, a także poliamoryczne, niemonogamiczne czy otwarte. Związki te również mają wyznaczone granice w sferze emocjonalnej i seksualnej, a choć zasady te często są bardziej liberalne, złamanie ich jak najbardziej może być utożsamiane ze zdradą. Autorka w swojej książce próbuje również obalić mity, takie jak to, że za zdradą kobiecą stoją głównie uczucia, a nie pożądanie.
Perel przedstawia punkty widzenia oraz wartości z różnych zakątków świata, mając świadomość, że niektóre perspektywy mogą docelowych_e odbiorców_czynie zszokować. Autorka nie stawia się w roli „jedynego głosu rozsądku” i „jedynej słusznej ekspertki”. Przytacza zdania i poglądy wielu innych specjalistów_ek, co zdecydowanie poszerza perspektywy. Kieruje spojrzenie na przeszłość (zarówno historyczną, jak i prywatną dla jednostki), teraźniejszość (zmiany technologiczne, a w mikroperspektywie – pierwsza pomoc psychologiczna potrzebna tu i teraz), a także przyszłość (przemiany socjokulturowe; plany jednostki).
Z wielu rozmów jakie przeprowadziła wyłania się oblicze zdrad, o którym standardowo byśmy nie pomyśleli_ały – zdrada jako możliwość odnalezienia w sobie czegoś nowego, rozwoju bądź próby przywrócenia lat nastoletnich – potrzeby zademonstrowania swej wyższości wobec zasad, chęć odczuwania dreszczyku emocji. W tych relacjach nie chodzi o chęć ustatkowania się z kimś innym niż obecna osoba partnerska. Mimo iż jest nam dobrze w obecnym związku, może budzić się nostalgia za częścią życia, której nigdy nie doświadczyliśmy_łyśmy, za niezbadanymi możliwościami. Jest to próba eksploracji alternatywnej ścieżki „osoby, którą mogł_m się stać, a się nigdy nie stał_m”.
Książka ta opowiada historie, które w innych źródłach bywają pomijane. Możemy tu przeczytać chociażby rozdział poświęcony kochankom – których perspektywę oraz doświadczenia zazwyczaj spycha się na boczny plan, na rzecz przyjrzenia się „głównej relacji”. A przecież, jak autorka zauważa – jest to głos niezwykle ważny, przecież bez nich owej zdrady by nie było! Omawiając historie z życia wzięte, opowiedziane z perspektywy „tej drugiej” osoby, daje nam odczuć, że to również jest czująca, kochająca jednostka, która w oczach społeczeństwa najczęściej osądzana jest, zupełnie bez powodu, jedno-znacznie negatywnie.
Podsumowując, książka ta reprezentuje prawdziwie holistyczne podejście do tematu zdrad. Otwiera nas na nowe możliwości interpretacji danych zachowań – nie tylko w czerni i bieli, nie gloryfikując ani nie potępiając niewierności. Czy książka Wam pomoże, jeżeli w Waszym związku doszło do złamania pewnych ustalonych zasad? Nie – od tego jest terapeuta_tka, który_a przyjrzy się Waszej indywidualnej sytuacji, wesprze Was tu i teraz. Książka Esther Perel może jednak pokazać Wam coś ważnego: że nie jesteście w tym sami_e, a ile relacji, tyle prawdopodobnych przyczyn i możliwych rozwiązań.
Recenzje przygotowały: Milena Barna, Magdalena Dalmata, Oliwia Rokicka, Zuzanna Wrońska.
Książkę można kupić tutaj: „Kocha, lubi, zdradza”, Esther Perel.