„Płeć i mózg”, Daphna Joel & Luba Vikhanski – recenzja koła seksuologii

Płeć i mózg. Historia przekręconych faktów” to książka napisana przez Daphnę Joel (profesorkę psychologii i neurobiologii na Uniwersytecie w Tel Awiwie) i Lubę Vikhanski (znaną dziennikarkę oraz wielokrotnie nagradzaną autorkę publikacji popularnonaukowych).

Pozycja liczy sobie około 200 stron i została wydana w 2022 roku nakładem Wydawnictwa W.A.B. Publikacja idealnie wpisuje się w aktualne debaty dotyczące różnic i ról płciowych oraz stanowi ważny głos w dziedzinie psychologii, neurobiologii czy gender studies.

Głównym tematem “Płci i mózgu” jest występowanie różnic między mózgami kobiet i mężczyzn. Spora część tej publikacji poświęcona jest autorskiej teorii Daphny Joel, zgodnie z którą ludzki mózg nie jest jednoznacznie “męski” ani “żeński”, tylko stanowi unikalną mozaikę cech stereotypowo przypisywanych obu płciom.

“Ludzki mózg nie jest ani kobiecy, ani męski. Jest wyjątkową mozaiką cech, niektórych bardziej powszechnych u kobiet, innych u mężczyzn. Mozaika zmienia się przez całe nasze życie, tak jak nieustannie zmieniający się wzór kolorowych szkiełek w kalejdoskopie.”

TREŚĆ KSIĄŻKI

W książce znajdziemy zagadnienia związane ze stereotypami płciowymi, historią postrzegania płci oraz społecznymi konstruktami połączonymi z binarnym podziałem płci. Publikacja kwestionuje powszechnie przyjęte przekonania i zachęca do zrewidowania utrwalonych założeń i mitów.

Pierwsza połowa “Płci i mózgu” dotyka w większości tematów neurobiologicznych, co może na początku wydać się przytłaczające – zwłaszcza, że autorka powołuje się na wiele badań, zarówno własnych, jak i innych badaczy_ek. Joel konfrontuje swoje wnioski z obecnym stanem badań z zakresu neurobiologii oraz psychologii rodzaju, jednak zachowuje przystępny styl, przyjazny dla czytelnika_czki o mniejszej wiedzy na temat budowy mózgu.

Dodatkowej lekkości lekturze dodają różne anegdotki z życia autorki i jej przyjaciół_ek pojawiające się często na początku rozdziałów. W niebanalny sposób przenoszą one naukowe wnioski Joel na sytuacje życia codziennego – związane z wychowywaniem dzieci, zainteresowaniami chłopców i dziewczynek czy rozterkami rodzicielskimi. Joel trafnie dobiera analogie i metafory, by jeszcze lepiej zobrazować swoją teorię oraz skłonić czytelników_czki do refleksji. Dzięki temu książka zyskuje nie tylko walor poznawczy, ale i osobisty, co sprawia, że łatwiej nawiązać z nią emocjonalny kontakt. Zamiast suchej analizy naukowej otrzymujemy przemyślaną opowieść, która łączy rzetelność z autentycznym zaangażowaniem autorki.

Druga połowa tej publikacji poświęcona jest płci społeczno – kulturowej, a także stereotypom, które czasem umykają świadomej uwadze, a są wszechobecne w zachodnim społeczeństwie. Ta część napisana jest błyskotliwie, o wiele bardziej przystępnie niż poprzednia. Autorki ponownie skupiają się na wielu badaniach oraz zachęcają czytelnika_czkę do refleksji nad tym, jak binarne postrzeganie płci wpływa na nasze codzienne funkcjonowanie, doświadczenia i wybory.

“Jednym z największych przywilejów bycia uprzywilejowanym jest nie wiedzieć, że ma się przywileje. Nawet nie zauważasz, że na ścieżce, którą idziesz każdego dnia, jest schodek, dopóki nie zobaczysz osoby na wózku, która nie jest w stanie go pokonać.“

WADY KSIĄŻKI

“Płeć i mózg” jest pozycją dość krótką, przez co momentami może pozostawiać pewien niedosyt – szczególnie, jeśli chodzi o rozwinięcie koncepcji tzw. „mozaiki mózgowej”. Mimo tego, podczas lektury można odnieść wrażenie, że niektóre treści są powtarzane, a fragmenty argumentacji pojawiają się kilkukrotnie, co może prowadzić do uczucia znużenia.

Samo polskie tłumaczenie również nie jest idealne i może budzić pewne zastrzeżenia. Choć na ogół przystępne – i podobno wierne oryginałowi – zauważalne są literówki, powtórzenia czy skomplikowane konstrukcje zdań, które utrudniają odbiór.

Być może przez krótką formę, zabrakło również przestrzeni na perspektywę międzykulturową. Autorki podejmują próbę opisu rzeczywistości ukształtowanej przez binarny podział płci, trafnie diagnozują jego wpływ na życie społeczne, jednak skupiają się głównie na zachodnim kontekście kulturowym. Uwzględnienie innych kultur mogłoby wzbogacić analizę i narrację oraz poszerzyć wymiar uniwersalności przedstawianych tez.

PODSUMOWANIE

“Płeć i mózg” jest na pewno ciekawą i przystępnie napisaną pozycją – dobrą, by zdobyć trochę podstawowej wiedzy o stereotypach płciowych oraz pomyśleć nad tym, jak tak pozornie prosty podział na kobiety i mężczyzn determinuje wiele aspektów naszego życia.

Bardzo ciekawym dodatkiem jest ostatni rozdział, w którym autorka (w bardziej eseistycznej niż naukowej formie) snuje wizję wymarzonej przyszłości bez binarnego podziału płci. Dużym plusem jest też zamieszczona na końcu lista polecanych lektur, stanowiąca cenne źródło dla osób chcących pogłębić wiedzę na temat rodzaju, płci oraz tożsamości.

Recenzja została przygotowana przez: Magdalenę Dalmatę i Ewę Żebryk.

Książkę można kupić tutaj„Płeć i mózg” Daphna Joel, Luba Vikhanski.

NaukoweLove 2025

Dobre wieści! Trzeci rok z rzędu będziemy brać udział w walentynkowym wydarzeniu dla dorosłych, które organizowane jest przez gdyńskie Centrum Nauki Experyment!

Tegoroczne wydarzenie odbędzie się idealnie w walentynkowy piątek 14.02.2024 i będzie trwać od 19 do 23 w CNE w Gdyni. W tym roku przewodnim tematem wieczoru jest słowo „Pikantnie” – zarówno w kontekście smakowym, jak i seksualnym! Dlatego też na naszym stoisku będzie można dowiedzieć się więcej o praktyce BDSM, wyznaczaniu swoich granic, a także o tym, dlaczego niektórych produktów spożywczych nie powinno łączyć się z seksem!

Ale oczywiście to nie jedyne atrakcje na całym wydarzeniu! Więcej szczegółów (oraz bilety) znajdziecie na oficjalnej stronie internetowej CNE.

Z kolei tutaj, naszej stronie internetowej, znajdziecie materiały edukacyjne, stworzone na potrzeby naszego walentynkowego stoiska w Experymencie.

Liczymy na Wasze zaangażowanie!

Broszurka edukacyjna

Zasady BDSM

Testowanie swoich granic

„Let’s talk about it”, Erika Moen & Matthew Nolan – recenzja koła seksuologii

„Let’s Talk About It” to komiks stworzony przez małżeństwo – Erikę Moen i Matthew Nolana. Poradnik liczy sobie około 230 stron i skierowany jest do nastolatków_ek w wieku 15+, choć autorzy dedykują go wszystkim potrzebującym – bez względu na wiek.

Polska wersja książki została wydana w 2022 roku przez wydawnictwo Jaguar, a jej pojawienie się w sklepach wywołało niemałą kontrowersję. O komiksie zrobiło się głośno i w tym roku ze względu na jego sprzedaż w popularnej sieci supermarketów. Jednak czy słusznie?

Autorzy komiksu stworzyli go z zamiarem przekazania wiedzy z zakresu edukacji seksualnej w łatwej i przystępnej formie, która wpasuje się w gusta nastolatków_ek. Naszym zdaniem bez wątpienia się to udało. Język używany w „Let’s Talk About It” dostosowany jest do wieku głównej grupy docelowej – nie zalewa trudnymi terminami i tłumaczy zagadnienia w prostych słowach. Format opowieści wizualnej sprawia, że treść jest o wiele łatwiej i szybciej przyswajalna niż w wielu innych dziełach o podobnej tematyce i nie ma to miejsca kosztem okrojenia zawartości.

A co z samą treścią? Czy faktycznie jest to książka pornograficzna” jak to można przeczytać na niektórych portalach?

Komiks przeprowadza nas przez całą listę tematów związanych z seksualnością i odhacza prawie wszystko, o czym powinna wiedzieć w tej kwestii dorastająca osoba. Omówione zostały zarówno zagadnienia anatomiczne, jak i emocjonalny wymiar seksualności – nawet więcej czasu poświęcono na to drugie.

Książka porusza m.in. takie tematy jak: anatomia, obraz ciała, seks, świadoma zgoda, orgazm, masturbacja, tożsamość, orientacja, płeć, antykoncepcja, związki (wiele rodzajów), pornografia, fantazje, seksting, bezpieczeństwo, relacje przemocowe, szukanie wsparcia, emocje.

Komiks stara się nie podchodzić do żadnego podjętego tematu „po łebkach” i tłumaczy każdy w sposób kompleksowy, kompetentny i niestygmatyzujący za pomocą przejrzystych ilustracji i infografik. Nie oznacza to oczywiście, że niektórych kwestii nie dałoby się pogłębić – sami autorzy w prologu mówią, że cały czas przychodziły im do głowy nowe wątki do poruszenia czy poszerzenia. Wiedząc jednak, że kierują książkę do konkretnej grupy, nie chcieli przeładować jej materiałem, bo wtedy “nikt” by po nią nie sięgnął. Osobiście uważamy, że treści są w sam raz na początek lub dla odświeżenia wiedzy. Ponadto, komiks może być ciekawy nawet dla starszych osób – grafiki są interesujące, a tematy nie nudzą. Rzetelne i szczegółowe podejście do przedstawianych zagadnień odpowiada na wiele konkretnych pytań, na które młodzież i dorośli często nie znajdują zadowalającej i wystarczającej odpowiedzi.

W samym temacie stosunku seksualnego możemy przeczytać o wszystkim: od zamiaru, propozycji seksu, zgody i przygotowania do niego, przez jego mechanikę i rodzaje, aż po “aftercare”. W żadnej z tych kwestii autorzy nie zapominają o aspekcie relacyjnym, komunikacyjnym i emocjonalnym. Również w wątku związków możemy przeczytać zarówno o ich rodzajach, wchodzeniu w nie, jak i odrzuceniu, zazdrości, poczuciu winy, roli przyjaźni i o wielu innych ich stronach.

Jednym z największych plusów „Let’s Talk About It” jest inkluzywność tej pozycji. Bohaterowie_rki komiksu reprezentują całe spektrum sylwetek, kolorów skóry, tożsamości, orientacji, płci, ekspresji i poziomu sprawności. Przy tym wszystkie postacie traktowane są przez autorów neutralnie – po prostu jako ludzie, których cechy wpływają na ich doświadczenia, ale ich nie definiują. Takie podejście słusznie maluje seksualność, seks i związki jako coś, co nie jest udziałem tylko jednego konkretnego rodzaju człowieka należącego do społecznej większości. Czytając ten komiks nikt nie powinien czuć się wykluczony.

Również w kwestii genitaliów i piersi możemy dostrzec w książce szeroką różnorodność. Nie pominięto też anatomii osób transpłciowych. Zobaczymy ilustracje rozmaitych części ciała, które na poszczególnych obrazkach będą np.:
-bardziej proste/bardziej krzywe,
-mniejsze/większe lub dłuższe/krótsze,
-bardziej sterczące/bardziej obwisłe,
-bardziej okrągłe/bardziej stożkowate,
-bardziej owłosione/bardziej gładkie,
-bardziej lub mniej symetryczne.
Ukazanie całej gamy miejsc intymnych pomaga utożsamić swój wygląd z którąś z grafik. Komiks stara się obalić istniejące kanony piękna i zachęca do akceptacji tego, że wszyscy się od siebie różnimy.

Czy książka ma jakieś minusy?

Temat, który nie został poruszony w komiksie, a jest bardzo ważny dla wszystkich osób to higiena – w szczególności narządów płciowych, ale generalnie całego ciała, zwłaszcza w czasie zmian okresu dojrzewania. Byłoby miło znaleźć w takim kompendium wiedzy informacje również o samobadaniu piersi czy genitaliów. Samodzielne zauważanie pierwszych objawów czy zmian w naszym ciele jest bardzo istotne dla naszego ogólnego zdrowia! Brak tych informacji nie odbiera książce jej edukacyjnego i rzetelnego charakteru, a kwestie, o których wspominamy znajdziecie w naszych darmowych broszurkach edukacyjnych!

Co poza komiksem w formie papierowej?

Na końcu poradnika stworzono krótką sekcję dodatkową, gdzie znajdziemy polecane dzieła literackie i strony internetowe, z których można skorzystać, chcąc dowiedzieć się więcej.

Ponadto, autorzy książki prowadzą własną stronę internetową z komiksami o nazwie „Oh Joy Sex Toy” dla pełnoletnich użytkowników_czek. Poświęcono ją pozytywnej seksualności w każdym wydaniu. Można tam znaleźć recenzje zabawek erotycznych, osobiste wyznania, fikcyjne historyjki erotyczne, jak i właśnie edukację seksualną. Jest to dobra opcja dla dorosłych chcących zgłębić wiedzę o seksie, do których przemawia komiksowa forma przekazu. Nie ma chyba tematu, którego tam nie znajdziecie!

Recenzja została przygotowana przez: Magdalenę Dalmatę i Natalię Tecmer.

Książkę można kupić tutaj„Let’s talk about it”, Erika Moen & Matthew Nolan.

„Choroby przenoszone drogą płciową” broszurka edukacyjna

Hej!

Dzisiaj przychodzimy do Was z publikacją naszej nowej broszurki, której tematem są choroby przenoszone drogą płciową. Jest to szczególnie ważny obszar, jeśli chodzi o zdrowie seksualne, ponieważ infekcje te mogą spotkać każdego – niezależnie od wieku, płci, orientacji seksualnej, narodowości czy preferencji. Każdy rodzaj seksu i każdy kontakt seksualny niesie za sobą ryzyko zakażenia, dlatego mamy nadzieję, że z naszą broszurką zapozna się wiele osób.

PDF do pobrania

Zapraszamy więc do zapoznania się ze szczegółami dotyczącymi:

  • rzeżączki,
  • kiły,
  • chlamydiozy,
  • ziarnicy wenerycznej pachwin,
  • wrzodu miękkiego,
  • opryszczki,
  • kłykcin kończystych,
  • mięczaka zakaźnego,
  • wirusowego zapalenia wątroby,
  • AIDS (wirus HIV),
  • kandydozy,
  • rzęsistkowicy,
  • wszawicy łonowej.

Czego jeszcze można się dowiedzieć?

  • Dlaczego nie powinno się używać sformułowania „choroby weneryczne”?
  • Czym różni się choroba od infekcji?
  • Co oznaczają skróty STI i ZPDP?
  • Co zrobić, jeśli wystąpią objawy STI?
  • Jak zabezpieczać się przed ZPDP?
  • Jakie wyróżniamy STI wywołane przez bakterie, wirusy, grzyby, pierwotniaki i pasożyty?

Przy okazji przypominamy, że stworzyliśmy także oddzielną broszurkę dotyczącą wirusa HIV, którą możecie znaleźć tutaj: „HIV” broszurka edukacyjna.

„Wulwa” broszurka edukacyjna

Cześć!

Dziś przychodzimy do Was z pierwszą nową broszurką w tym roku akademickim!  Był już „Penis”, więc teraz czas na „Wulwę”, czyli wszystko, co warto wiedzieć o tym, co związane z narządami płciowymi społecznie uznawanymi za kobiece! W tej publikacji obaliliśmy też kilka mitów dotyczących seksualności, dlatego „Wulwę” zdecydowanie powinien przeczytać każdy!

 

Czego można się dowiedzieć?

  • Jak zbudowany jest układ płciowy osób z wulwą?
  • Czym jest hymen?
  • Czy łechtaczka może mieć erekcję?
  • Czym różni się wagina od wulwy?
  • Jak dbać o srom na co dzień?
  • Czy pochwa “pierdzi”?
  • Czym jest pożądanie responsywne?
  • Jakie są rodzaje orgazmu?
  • Gdzie znajduje się punkt G?
  • Czym jest squirt?
  • Co to pochwica, dyspareunia i wulwodynia?

PDF do pobrania

„HIV” broszurka edukacyjna

Hej!

Kończy się kolejny rok akademicki, więc z tej okazji, po krótkiej przerwie, prezentujemy nową broszurkę! Jest to kompendium wiedzy na temat wirusa HIV. Serdecznie zapraszamy do uważnej lektury i życzymy Wam wszystkim wspaniałych, bezpiecznych wakacji 🙂

 

Czego można się dowiedzieć?

  • Czym są HIV i AIDS?
  • Jakie są objawy zakażenie wirusa HIV?
  • W jaki sposób można się zakazić HIV?
  • Jak możemy się chronić przed zakażeniem HIV?
  • Gdzie można wykonać test na HIV?
  • Czy z HIV można żyć?

PDF do pobrania

 

„Ginekolog” broszurka edukacyjna

Cześć!

Nowy miesiąc, a to oznacza nową broszurkę! W marcu przychodzimy do Was z „Ginekologiem”, czyli bardzo ważną publikacją dla wszystkich osób z pochwą. Gorąco zachęcamy do zapoznania się z naszą pracą, ponieważ naprawdę wiele można się z niej dowiedzieć.

 

Czego można się dowiedzieć?

  • Kim jest i jak wygląda wizyta w gabinecie ginekologa_żki?
  • Jak wyglądają badania ginekologiczne?
  • Kiedy powinna być pierwsza wizyta?
  • Jak znaleźć odpowiedniego specjalistę_tkę?
  • Jak wygląda wizyta kontrolna?
  • Czym jest wziernik ginekologiczny?
  • Jak osoba transpłciowa może się przygotować do wizyty?
  • Jakie mamy prawa będąc pacjentem_tką u ginekologa_żki?

PDF do pobrania

„Penis” broszurka edukacyjna

Hej 🙂

Jak co miesiąc, prezentujemy Wam nową broszurkę! Dzisiejsza publikacja dotyczy penisa i wszystkiego, co warto wiedzieć, żeby prawidłowo o niego dbać i z niego korzystać.

 

Czego można się dowiedzieć?

  • Jak zbudowany jest układ płciowy u osób z penisem?
  • Jaka jest anatomia penisa?
  • Na czym polega stan erekcji?
  • Czy wielkość penisa wpływa na sprawność seksualną?
  • Czym jest i co zawiera sperma?
  • Co wpływa na jakość spermy?
  • Jaki prawidłowy kolor powinna mieć sperma?
  • Co to ejakulat i preejakulat?
  • Jaka jest różnica między wytryskiem a orgazmem?
  • Jak prawidłowo wykonać samobadanie jąder?
  • Czym jest i gdzie znajduje się prostata?
  • Jakie są objawy raka jąder i raka prostaty?
  • Co to stulejka?

PDF do pobrania

NaukoweLove 2023

Cześć!

Wielkimi krokami zbliża się bardzo ciekawe wydarzenie walentynkowe, w którym przyszło nam brać udział. Chcielibyśmy serdecznie Was na nie zaprosić i po krótce przedstawić, na czym będzie polegać tam nasza rola. Ogólny opis oraz wszelkie szczegóły związane z przedsięwzięciem znajdziecie klikając w link.

My, jako koło, w ramach tego walentynkowego wydarzenia przygotowaliśmy dla Was stoisko, na którym będziemy poruszać kwestie komunikacji partnerskiej oraz roli dotyku i stref erogennych. Dowiecie się m.in.:
– czym jest i jak wykorzystać porozumienie bez przemocy w praktyce
– jak komunikować swoje potrzeby i uczucia
– czym są języki miłości i jaki jest Wasz
– co zwiastuje początek końca relacji i jak temu zaradzić
– czym są strefy erogenne i gdzie się znajdują
– gdzie i jak dotykać, by było jeszcze przyjemniej.

Liczymy na Waszą obecność!

Poniżej znajdziecie również materiały, których będziemy używać w czasie działania naszego stoiska. Zapraszamy do zapoznania się z nimi i korzystania, jak najczęściej 🙂

Broszura informacyjna

Materiały – dotyk

Materiały – uczucia i potrzeby

 

 

 

 

 

„Miesiączka” broszurka edukacyjna

Cześć!

Przedstawiamy Wam pierwszą część naszej serii broszurek edukacyjnych. Jej tematem przewodnim jest miesiączka i wszystko co z nią związane. Serdecznie zapraszamy do czytania i rozsyłania dalej, nich leci w świat 🙂

 

Czego można się dowiedzieć?

  • Czym jest miesiączka?
  • Kiedy powinna wystąpić pierwsza miesiączka?
  • Na czym polega cykl miesięczny?
  • Kiedy są dni płodne?
  • Co to PMS?
  • Czy upławy są niepokojące?
  • Jakie są dostępne środki menstruacyjne?
  • W jaki sposób działają gąbki i kubeczki menstruacyjne?
  • Jak prawidłowo dbać o miejsca intymne?

PDF do pobrania